Rus Kurmay Baskanı Pietroroviç, anılarında Sarıkamış’a
kavuşan o bir avuç kahramanı söyle anlatacaktır:
“İlk sırada diz çökmüş beş kahraman. Omuz çukurlarına yasladıkları mavzerleri ile nisan almıslar. Tetiğe asılmak üzereler. Ama asılamamışlar. Kaput yakaları, Allah’ın rahmetini o civan delikanlıların yüreklerine akıtabilmek istercesine semaya dikilmiş, kaskatı... Hele bıyıkları, hele hele bıyıkları ve sakalları! Her biri birer fütuhat oku gibi çelik misal. Ya gözler?.. Dinmiş olmasına rağmen su kahredici tipinin bile örtüp kapatamadığı gözleri!.. Apaçık!.. Tabiata da, başkumandana da, karşısındaki düşmana da isyan eden ama Allah’ına teslimiyetle bakan gözler... Açık, vallahi apaçık!..
İkinci sırada öyle bir manzara ki, hiçbir heykeltras benzerini yapmayı başaramamıstır. O ürkütücü ayaza rağmen, sağlarında fişekleri debelenerek üzerlerinden atmaya tenezzül etmemiş iki katırın yanında basları semaya dönük, altı masal güzeli Mehmed... Sandıkları bir avuçlamışlar ki, hayati biz ancak böyle bir hırsla avuçlayıvermisizdir. Öylesine kaskatı kesilmisler.
Moskova’daki askeri müzede sergilenen bu satırların sonu söyle biter:
“Allahuekber Dagları’ndaki Türk müfrezesini esir alamadım. Bizden çok evvel
Allah’larına teslim olmuşlardı.
“İlk sırada diz çökmüş beş kahraman. Omuz çukurlarına yasladıkları mavzerleri ile nisan almıslar. Tetiğe asılmak üzereler. Ama asılamamışlar. Kaput yakaları, Allah’ın rahmetini o civan delikanlıların yüreklerine akıtabilmek istercesine semaya dikilmiş, kaskatı... Hele bıyıkları, hele hele bıyıkları ve sakalları! Her biri birer fütuhat oku gibi çelik misal. Ya gözler?.. Dinmiş olmasına rağmen su kahredici tipinin bile örtüp kapatamadığı gözleri!.. Apaçık!.. Tabiata da, başkumandana da, karşısındaki düşmana da isyan eden ama Allah’ına teslimiyetle bakan gözler... Açık, vallahi apaçık!..
İkinci sırada öyle bir manzara ki, hiçbir heykeltras benzerini yapmayı başaramamıstır. O ürkütücü ayaza rağmen, sağlarında fişekleri debelenerek üzerlerinden atmaya tenezzül etmemiş iki katırın yanında basları semaya dönük, altı masal güzeli Mehmed... Sandıkları bir avuçlamışlar ki, hayati biz ancak böyle bir hırsla avuçlayıvermisizdir. Öylesine kaskatı kesilmisler.
Sağ basta binbasi Mustafa Nihat. Ayakta... Yarabbi, bu bir ayakta durustur
ki, karsısında düsmanı da, kâfiri de, lanetlisi de Allah’ın huzurunda diz çöküs
halinde gibi. Endamı, düsmanı dize getiren bir tek bir velvelesi gibi. Belinde,
fişeklerinin yuvalarını tipi ile kapatmaya bütün gece düsen kar bile razı
olmamıs. Sol eli boynundaki dürbünü kavramıs. Havada donmus, Kale sancağı
gibi... Diğer eli belli ki, semaya uzanıp rahmet dilerken öylesine taslasmıs. Hayrettir,
bası açık. Gür erkek kömür karası saçları beyaza bulanmıs...”
Tarih 24.12.1914 Perşembe.”
Her yıl bu acı olayı anmak için Sarıkamış’ta anma etkinliği
düzenlenir. Bu yıl 3-4-5 Ocakta gerçekleştirilecektir.